 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
||||||||
 |
|
||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
 |
 |
|
|||||||||||||||
O δημοσιογράφο K. Κουπαράνη στο Funkhaus Europa, 2.4.08 Περιεχόμενα Interview Kritikh ton Jakob Knab apo thn istoselida tou Amazon: "Afto to polytimo vivlio einai gegonos." |
Το Έντελβαϊς που φερόταν στο σκούφο και στο βραχίωνα ήταν το διακριτικό της 1ης ορεινής μεραρχίας της Βέρμαχτ, μιας επίλεκτης μονάδας που επανασυγκροτήθηκε στα πλαίσια του γερμανικού ομοσπονδιακού στρατού ένδεκα χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου με το ίδιο όνομα από πρώην ηγετικά στελέχη της Βέρμαχτ. Στους κύκλους αυτούς αλλά και από τον „σύλλογο παλαίμαχων της ορεινής μονάδας“ το έντελβαϊς ισχύει μέχρι σήμερα ως το σύμβολο „άριστου γερμανικού στρατιωτικού ήθους σε καιρούς ειρήνης και πολέμου“. Λόγω όμως αυτής της φροντίδας των παραδόσεων, τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθησαν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αποσιωπούνται. Πώς ακριβώς μπόρεσε να συμβεί κάτι τέτοιο, ποιος έδωσε τις εγκληματικές διαταγές, ποιος υπάκουσε σε αυτές, πόσο απάνθρωπα υλοποιήθηκαν και με ποιο παράλογο τρόπο διεκόπησαν όλες ανεξαιρέτως οι προανακρίσεις μετά τη λήξη του πολέμου, έτσι ώστε οι δράστες δεν τιμωρήθηκαν ποτέ είναι οι βασικές ερωτήσεις που απασχόλησαν το συγγραφέα και στις οποίες προσπάθησε να βρει κάποιες απαντήσεις. Εκτός από τις προανακρίσεις αυτές στη Γερμανία, την Ελλάδα και την Ιταλία, καθώς και τη „δίκη των στρατηγών νοτιοανατολικής Ευρώπης“ στο αμερικανικό στρατοδικείο της Νυρεμβέργης, ο συγγραφέας έλαβε υπόψιν του όλα τα σχετικά έγγραφα της Βέρμαχτ, μελέτησε όλα τα απομνημονεύματα και προσωπικά ημερολόγια των πρώην ορεινών καταδρομέων που εν μέρει εξυμνούν τον πόλεμο και ανέλυσε τις μελέτες που δημοσίευσαν ιστορικοί και άλλοι ειδικοί από τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με την 1η ορεινή μεραρχία. Οι έρευνες του τον οδήγησαν σε δέκα διαφορετικές χώρες και σε αναρίθμητα αρχεία. Στην Ελλάδα, αλλά και στην Αλβανία επισκέφθηκε εν μέρει κάτω από περιπετειώδεις συνθήκες πάνω από 200 χωριά με σκοπό να μιλήσει με αυτόπτες μάρτυρες και να κάνει επιτόπιες έρευνες. Συχνά μάλιστα ήταν ο πρώτος γερμανός επισκέπτης μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και έχουν περάσει από τότε πάνω από έξι δεκαετίες, στις περιοχές αυτές οι φρικαλεότητες έχουν παραμείνει αξέχαστες. Στην εισαγωγή ο συγγραφέας περιγράφει τη δημιουργία της 1ης ορεινής μεραρχίας κάτω από την εξουσία των εθνικοσοσιαλιστών και τη σταδιοδρομία του πρωταγωνιστή της, του στρατηγού της ορεινής μονάδας Χούμπερτ Λαντς, που διοίκησε τη μεραρχία στα πλαίσια της ανατολικής εκστρατείας και ανέλαβε αργότερα τη διοίκηση του προϊστάμενου 22ου ορεινού σώματος στρατού. Στη συνέχεια περιγράφει τη δράση της μεραρχίας στις εκστρατείες εναντίον της Πολωνίας, της Γαλλίας, της Γιουγκοσλαβίας και στον πόλεμο εξόντωσης εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης („Η 1η ορεινή μεραρχία στις μάχες από το Σεπτέμβριο του 1939 μέχρι το Μάρτιο του 1943“). Μετά την προώθησή της στον Καύκασο που της προξένησε σημαντικές απώλειες, η μεραρχία μεταφέρθηκε προς ανάπαυση στα Βαλκάνια, όπου για πρώτη φορά έλαβε μέρος σε μεγάλη επιχείρηση εναντίον των ανταρτών στο Μαυροβούνιο („Η επιχείρηση Μαύρο: Η δράση εναντίον των ανταρτών στο Μαυροβούνιο, Μάιος/Ιούνιος 1943“). Επειδή οι δυνάμεις του Άξονα φοβούνταν συμμαχική απόβαση στο χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, η μεραρχία μεταφέρθηκε στη συνέχεια στην Ελλάδα και τη νότια Αλβανία. Αν και έλαβαν χώρα μόνον σποραδικές ένοπλες αντιπαραθέσεις με έλληνες και αλβανούς αντάρτες, η απάντηση της γερμανικής μονάδας ήταν η συστηματική καταστροφή των χωριών κατά μήκος των οδών προώθησης και η εκτέλεση των κατοίκων τους („Η 1η ορεινή μεραρχία στη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη νότια Αλβανία“). Στο μεσοδιάστημα ο Λαντς είχε αναλάβει τη διοίκηση τμήματος στρατού στην περιοχή του Χαρκώβου, όπου υποτίθεται ότι αγνόησε εντολές του Χίτλερ και διακρίθηκε ως αντιστασιακός („Ενδιάμεσο παιχνίδι: Ο Χούμπερτ Λαντς ως διορισμένος από τον Χίτλερ στρατηγός ενός τμήματος στρατού, Ιανουάριος/Φεβρουάριος 1943“). Μόνο για μερικές εβδομάδες παρέμεινε σε αυτή την ηγετική θέση, καθώς τον Ιούλιο του 1943 τού ανατέθηκε η συγκρότηση του 22ου ορεινού σώματος στρατού στην Ελλάδα, υπό τη διοίκηση του οποίου τέθηκαν η 1η ορεινή μεραρχία και η 104η μεραρχία καταδρομών („Το νέο 22ο ορεινό σώμα στρατού“). Στη θέση του αυτή ο Λαντς ήταν υπεύθυνος μετά την ιταλική συνθηκολόγηση το Σεπτέμβριο του 1943 για τον αφοπλισμό των ιταλικών μεραρχιών στη δυτική Ελλάδα και τη νότια Αλβανία. Οι δολοφονίες αιχμάλωτων ιταλών στρατιωτών και αξωματικών που συνέβησαν στα πλαίσια του αφοπλισμού αποτελούν ένα από τα βασικά θέματα του βιβλίου. Αν και σχετικά με αυτό το έγκλημα της Βέρμαχτ – σύμφωνα με τον αριθμό των θυμάτων το μεγαλύτερο που διέπραξε ποτέ – έχουν δημοσιευτεί εκατοντάδες βιβλίων, επιστημονικών άρθρων και άρθρων σε εφημερίδες, οι συγγραφείς μετέτρεψαν ισχυρισμούς και υποθέσεις σχετικά με την πορεία των συμβάντων και τον αριθμό των θυμάτων σε γεγονότα δημιουργώντας έτσι θρύλους και μύθους, τους οποίους ο συγγραφέας απομυθοποιεί και διορθώνει („Ο αφοπλισμός του ιταλικού σώματος στρατού, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1943“). Μετά την αποχώρηση των Ιταλών ο δημοφιλής διοικητής συντάγματος, αντισυνταγματάρχης Γιόζεφ Ζάλμινγκερ υπέκυψε στα τραύματά του μετά την επίθεση ανταρτών. Σε „αντίποινα“ ο Λαντς διέταξε νέες σφαγές αμάχων και την πυρπόληση και καταλήστευση ολόκληρων χωριών. Υπό την πίεση των Γερμανών ο διοικητής της δεξιάς αντιστασιακής οργάνωσης ΕΔΕΣ, Ναπολέων Ζέρβας, προθυμοποιήθηκε να κλείσει „ανακωχή“ με τους Γερμανούς. Σχετικά με το θέμα του δοσιλογισμού αυτού που συζητείται μέχρι σήμερα εντονότατα και έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην έκρηξη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου που κράτησε μέχρι το 1949 ο συγγραφέας παρουσιάζει πληθώρα αδημοσίευτων εγγράφων („Ανταρτοπόλεμος στην Ήπειρο και η ῾συμφωνία ευγενών κυρίων᾿ ανάμεσα στους Γερμανούς και τον ΕΔΕΣ“). Επειδή λοιπόν ο ΕΔΕΣ παρέμενε απλώς στο υπόβαθρο, η 1η ορεινή μεραρχία μεταφέρθηκε το Νοέμβριο του 1943 στη Σερβία όπου και έδρασε εναντίον των ανταρτών του Τίτο και συμμετείχε την επόμενη άνοιξη στον αφοπλισμό του ουγγρικού στρατού. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Ήπειρο, Μακεδονία και νότια Αλβανία, όπου στα πλαίσια δύο μεγάλων επιχειρήσεων καταπολέμησε αριστερές αντιστασιακές οργανώσεις (ανάμεσά τους τον ΕΛΑΣ) προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες. Μετά την επιστροφή της στη Σερβία και την Ουγγαρία η μεραρχία υπέστη τις υψηλότερες απώλειές της στις μάχες του Βελιγραδίου και στην Πλάττενζε. Τη λήξη του πολέμου βίωσε η μεραρχία στην Αυστρία. Αντιθέτως το 22ο ορεινό σώμα στρατού παρέμεινε αρχικά στην Ήπειρο, έχοντας πλέον υπό τις διαταγές του μόνον ορισμένα τάγματα διασφάλισης και την 104η μεραρχία καταδρομών. Η τελευταία συνεργαζόταν κοντά στο Αγρίνιο με ελληνικά τάγματα Ασφαλείας που λάμβαναν μέρος σε εκτελέσεις ομήρων και κοινές επιχειρήσεις. Την ίδια εποχή ο διοικητής του ΕΔΕΣ Ζέρβας κινείτο ανάμεσα στους Γερμανούς και τους Βρετανούς με σκοπό να καταλάβει με τις άθικτες δυνάμεις του την εξουσία στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο. Την περίοδο εκείνη έλαβε χώρα και η απομάκρυνση του εβραϊκού πληθυσμού από τη δυτική Ελλάδα, στην οποία έπαιξε ρόλο και το σώμα στρατού („Η 1η ορεινή μεραρχία ως ,πυροσβεστική‘ στη νοτιοανατολική Ευρώπη, η απομάκρυνση των Εβραίων και η υποχώρηση, Νοέμβριος-Μάιος 1945“). Κατακλείδα της μελέτης αποτελεί ένα κεφάλαιο σχετικά με τη μεταπολεμική σταδιοδρομία πρώην αξιωματικών της μεραρχίας και του σώματος στην 1η ορεινή μεραρχία του ομοσπονδιακού στρατού και με τη δράση του „συλλόγου παλαίμαχων της ορεινής μονάδας“ („Μεταπολεμικές σταδιοδρομίες και η 1η ορεινή μεραρχία ως τμήμα του ομοσπονδιακού στρατού“). Επικοινωνία με τον συγγραφέ̦灬畳浮㬺⽳灡渦杴㭢爦杴㬠†††愠桲敦㴦煵潴㭭慩汴漺♱畯琻污獳㴦煵潴㭢牯潤䵁䥌♱畯琻♧琻扲♧琻†††††爦杴㬠†††† 愦杴㬯瑤♧琻††††⁴搠慬楧渽♱畯琻捥湴敲♱畯琻⁶慬楧渽♱畯琻瑯瀦煵潴㬠执捯汯爽♱畯琻⌸㑡㉣㤦煵潴㬦杴㭢爦杴㬠†††愠桲敦㴦煵潴㬣♱畯琻湃汩捫㴦煵潴㭍䵟潰敮䉲坩湤潷⠧扩汤敲獥楴敮⼰ㄮ桴浬✬✧Ⱗ睩摴栽㘴〬桥楧桴㴷㈰✩♱畯琻♧琻業朠獲挽♱畯琻扩汤敲⽣汩捫⽣汩捫彧㠮橰朦煵潴㬠睩摴栽♱畯琻〦煵潴㬠桥楧桴㴦煵潴㬷㔦煵潴㬠扯牤敲㴦煵潴㬰♱畯琻♧琻⽡♧琻扲♧琻†††爦杴㬠†††愠桲敦㴦煵潴㬣♱畯琻湃汩捫㴦煵潴㭍䵟潰敮䉲坩湤潷⠧扩汤敲獥楴敮⼰㈮桴浬✬✧Ⱗ睩摴栽㘸〬桥楧桴㴵㐰✩♱畯琻♧琻業朠獲挽♱畯琻扩汤敲⽣汩捫⽣汩捫彇ㄴ灧♱畯琻⁷楤瑨㴦煵潴㬱〰♱畯琻敩杨琽♱畯琻㜵♱畯琻潲摥爽♱畯琻〦煵潴㬦杴㬯愦杴㭢爦杴㬠†††扲♧琻†††牥昽♱畯琻⌻♱畯琻湃汩捫㴦煵潴㭍䵟潰敮䉲坩湤潷⠧扩汤敲獥楴敮⼰㌮桴浬✬✧Ⱗ睩摴栽㘶〬桥楧桴㴵㈰✩♱畯琻♧琻業朠獲挽♱畯琻扩汤敲⽣汩捫⽣汩捫彇ㄷ灧♱畯琻⁷楤瑨㴦煵潴㬱〰♱畯琻敩杨琽♱畯琻㜵♱畯琻潲摥爽♱畯琻〦煵潴㬦杴㬯愦杴㭢爦杴㬠†††扲♧琻†††牥昽♱畯琻⌻♱畯琻湃汩捫㴦煵潴㭍䵟潰敮䉲坩湤潷⠧扩汤敲獥楴敮⼰㐮桴浬✬✧Ⱗ睩摴栽㘸〬桥楧桴㴵㐰✩♱畯琻♧琻業朠獲挽♱畯琻扩汤敲⽣汩捫⽣汩捫弳㔮橰朦煵潴㬠睩摴栽♱畯琻〦煵潴㬠桥楧桴㴦煵潴㬷㔦煵潴㬠扯牤敲㴦煵潴㬰♱畯琻♧琻⽡♧琻扲♧琻†††爦杴㬠†††愠桲敦㴦煵潴㬣♱畯琻湃汩捫㴦煵潴㭍䵟潰敮䉲坩湤潷⠧扩汤敲獥楴敮⼰㔮桴浬✬✧Ⱗ睩摴栽㘴〬桥楧桴㴷㈰✩♱畯琻♧琻業朠獲挽♱畯琻扩汤敲⽣汩捫⽣汩捫彇㈹灧♱畯琻⁷楤瑨㴦煵潴㬱〰♱畯琻敩杨琽♱畯琻㜵♱畯琻潲摥爽♱畯琻〦煵潴㬦杴㬯愦杴㭢爦杴㬠†††扲♧琻†††牥昽♱畯琻⌦煵潴㬠潮䍬楣欽♱畯琻䵍彯灥湂牗楮摯眨❢楬摥牳敩瑥港〶瑭氧Ⱗ✬❷楤瑨㴶㐰ⱨ敩杨琽㜲〧⤦煵潴㬦杴㭩浧牣㴦煵潴㭢楬摥爯捬楣欯捬楣歟朶灧♱畯琻⁷楤瑨㴦煵潴㬱〰♱畯琻敩杨琽♱畯琻㜵♱畯琻潲摥爽♱畯琻〦煵潴㬦杴㬯愦杴㭢爦杴㬠†††扲♧琻†††牥昽♱畯琻⌦煵潴㬠潮䍬楣欽♱畯琻䵍彯灥湂牗楮摯眨❢楬摥牳敩瑥港〷瑭氧Ⱗ✬❷楤瑨㴶㐰ⱨ敩杨琽㜴〧⤦煵潴㬦杴㭩浧牣㴦煵潴㭢楬摥爯捬楣欯捬楣歟㍟㠷灧♱畯琻⁷楤瑨㴦煵潴㬱〰♱畯琻敩杨琽♱畯琻㜵♱畯琻潲摥爽♱畯琻〦煵潴㬦杴㬯愦杴㭢爦杴㬠†††扲♧琻†††牥昽♱畯琻⌦煵潴㬠潮䍬楣欽♱畯琻䵍彯灥湂牗楮摯眨❢楬摥牳敩瑥港〸瑭氧Ⱗ✬❷楤瑨㴶㐰ⱨ敩杨琽㜰〧⤦煵潴㬦杴㭩浧牣㴦煵潴㭢楬摥爯捬楣欯捬楣歟朱ㄵ灧♱畯琻⁷楤瑨㴦煵潴㬱〰♱畯琻敩杨琽♱畯琻㜵♱畯琻潲摥爽♱畯琻〦煵潴㬦杴㬯愦杴㭢爦杴㬠†††扲♧琻†††牥昽♱畯琻⌦煵潴㬠潮䍬楣欽♱畯琻䵍彯灥湂牗楮摯眨❢楬摥牳敩瑥港〹瑭氧Ⱗ✬❷楤瑨㴶㘰ⱨ敩杨琽㔴〧⤦煵潴㬦杴㭩浧牣㴦煵潴㭢楬摥爯捬楣欯捬楣歟ㅟ㌷䄮橰朦煵潴㬠睩摴栽♱畯琻〦煵潴㬠桥楧桴㴦煵潴㬷㔦煵潴㬠扯牤敲㴦煵潴㬰♱畯琻♧琻⽡♧琻扲♧琻†††爦杴㬠†††愠桲敦㴦煵潴㬣♱畯琻湃汩捫㴦煵潴㭍䵟潰敮䉲坩湤潷⠧扩汤敲獥楴敮⼱〮桴浬✬✧Ⱗ睩摴栽㘸〬桥楧桴㴶〰✩♱畯琻♧琻業朠獲挽♱畯琻扩汤敲⽣汩捫⽣汩捫張弸㜮橰朦煵潴㬠睩摴栽♱畯琻〦煵潴㬠桥楧桴㴦煵潴㬷㔦煵潴㬠扯牤敲㴦煵潴㬰♱畯琻♧琻⽡♧琻扲♧琻†††爦杴㬠†††愠桲敦㴦煵潴㭭敨牟扩汤敲瑭氦煵潴㬠捬慳猽♱畯琻扲潯摍䅉䰦煵潴㬦杴㭭潲攠灩捴畲敳⸮爦杴㬠†††⽡♧琻扲♧琻†††⽴搦杴㬠††† 瑲♧琻††††瑲敩杨琽♱畯琻㈰♱畯琻♧琻††††⁴搠慬楧渽♱畯琻物杨琦煵潴㬠执捯汯爽♱畯琻⌷㘷改搦煵潴㬠睩摴栽♱畯琻ㄲ〦煵潴㬠桥楧桴㴦煵潴㬲〦煵潴㬦杴㬯瑤♧琻††††⁴搠捯汳灡渽♱畯琻♱畯琻汩杮㴦煵潴㭣敮瑥爦煵潴㬠执捯汯爽♱畯琻⌷㘷改搦煵潴㬠睩摴栽♱畯琻㜶〦煵潴㬠桥楧桴㴦煵潴㬲〦煵潴㬦杴㬠††††⁴慢汥♧琻†††††⁴爦杴㬠†††††⁴搦杴㬠††††††摩瘠捬慳猽♱畯琻浥祥爦煵潴㬦杴㬠†††††††††††††…慭瀻∀洀攀礀攀爀∀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ☀挀漀瀀礀㬀 䠀⸀䘀⸀ 䴀攀礀攀爀 ㈀ 㜀 簀 㰀⼀搀椀瘀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀搀椀瘀 挀氀愀猀猀㴀∀挀开洀攀渀甀∀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀愀 栀爀攀昀㴀∀⸀⸀⼀⸀⸀⼀⸀⸀⼀最攀爀洀愀渀⼀椀洀瀀爀攀猀猀甀洀⸀栀琀洀氀∀㸀䤀洀瀀爀攀猀猀甀洀 簀 㰀⼀愀㸀㰀⼀搀椀瘀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀搀椀瘀 挀氀愀猀猀㴀∀挀开洀攀渀甀∀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀愀 栀爀攀昀㴀∀⸀⸀⼀⸀⸀⼀⸀⸀⼀最攀爀洀愀渀⼀猀椀琀攀洀愀瀀⸀栀琀洀氀∀㸀匀椀琀攀洀愀瀀 簀 㰀⼀愀㸀㰀⼀搀椀瘀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀搀椀瘀 挀氀愀猀猀㴀∀挀开洀攀渀甀∀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀愀 栀爀攀昀㴀∀⸀⸀⼀⸀⸀⼀挀漀渀琀愀欀琀⼀椀渀搀攀砀⸀栀琀洀氀∀㸀䬀漀渀琀愀欀琀㰀⼀愀㸀㰀⼀搀椀瘀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀爀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀愀戀氀攀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀऀ㰀琀搀 愀氀椀最渀㴀∀爀椀最栀琀∀ 戀最挀漀氀漀爀㴀∀⌀㜀㘀㜀攀㤀搀∀ 栀攀椀最栀琀㴀∀㈀ ∀㸀㰀⼀琀搀㸀ഀऀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀爀㸀ഀऀऀऀऀऀऀ㰀⼀琀愀戀氀攀㸀ഀऀऀऀ㰀戀爀㸀ഀऀऀ㰀⼀搀椀瘀㸀ഀऀ㰀⼀䈀伀䐀夀㸀ഀ㰀⼀䠀吀䴀䰀 | ||||||||||||||||
